Στην εποχή των μηνύσεων και των αγωγών για συκοφαντική δυσφήμιση, ψυχική οδύνη, προσβολή της τιμής και της υπόληψης και γενικότερα όλων αυτών των δικαιολογιών που μπορει να σκαρφιστεί ο ανθρώπινος νους (και διευκρινίζω των διασημοτήτων) προκειμένου να αντιμετωπίσει – αφού δεν βρίσκει πιο ευφυή τροπο – όλους αυτούς που ασκούν αρνητική κριτική εναντίον του, τίθεται το θέμα της ελευθερίας του λόγου και των ορίων της.
Η έννοια Ελευθερία του λόγου αναφέρεται στην δυνατότητα έκφρασης χωρίς λογοκρισία. Κατά πόσο όμως υπάρχει ελευθερία έκφρασης και μεχρί που φτάνουν τα όριά της; Και εδώ θα αναρωτιόταν κανείς γιατί πρέπει να συζητάμε ένα τέτοιο θέμα αφού η ελευθερία του λόγου αποτελεί στα σύγχρονα δημοκρατικά πολιτεύματα δικαίωμα συνταγματικά κατοχυρωμένο; Γιατί θα πρέπει να φτάνουμε στο σημείο της διαπραγμάτευσης μίας ελευθερίας αυτονόητης, για την οποία τόσοι αγώνες έχουν γίνει από την εποχή του Διαφωτισμού ακόμη;
Για την ελληνική κοινωνία φαίνεται ότι αυτά τα ερωτήματα δεν έχουν απαντηθεί. Παρ' όλο που είναι κοινώς αποδεκτό ότι ο κάθε άνθρωπος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να παράγει και να λαμβάνει πληροφορίες χωρίς κανέναν περιορισμό, ωστόσο δεν υπάρχει απόλυτη ελευθερία έκφρασης(είτε γραπτού είτε προφορικού λόγου). Αυτό αποδεικνύεται στην καθημερινότητά μας. Κανένας “υπάλληλος” δεν έχει ελευθερία λόγου. Κανένας δεν μπορεί να εκφράσει ελεύθερα την άποψή του χωρίς επιπτώσεις. Και αυτό είναι που μας κάνει να σιωπούμε και να αρνούμαστε πεισματικά να συμμετέχουμε σε καταστάσεις που δεν μας αφορούν άμεσα.
Επειδή όμως η ελεύθερη έκφραση καθιστά δυνατή την διασφάλιση μιας δημοκρατικής κοινωνίας είναι αναμφισβήτητο γεγονός, πως στην επίτευξη της δημοκρατίας συμβάλλει σημαντικά και η άρτια ενημέρωση των πολιτών. Με άλλα λόγια, πόσο ελεύθεροι είναι οι δημοσιογράφοι να παρέχουν ανιδιοτελή ενημέρωση; Πόσο ελεύθερα μπορεί να εκφραστεί ο τύπος και γενικότερα τα ΜΜΕ; Μάλλον καθόλου γιατί η κριτική και η σκληρή γλώσσα στα κακώς κείμενα συνεπάγεται κυρώσεις. Οι δημοσιογράφοι πλέον αποτελούν υποχείρια εξουσιών και κυβερνήσεων, κατευθυνόμενα πιόνια που υποκύπτουν στον καταναγκασμό για προσωπικά οφέλη. Προσπάθειες ανάδειξης πραγματικών γεγονότων που τυγχάνει να είναι αντίθετα σε συγκεκριμένα συμφέροντα οδηγούν σε πρόστιμα ή και σε κόψιμο εκπομπών.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων από τα μέσα ενημέρωσης στο όνομα της ελεύθερης έκφρασης και μετάδοσης πληροφοριών. Περιπτώσεις όπου θίγεται η προσωπικότητα, η τιμή και η ιδιωτική ζωή των ατόμων, δεν υπάρχει σεβασμός προς τα μεγάλα οικογενειακά ή προσωπικά δράματα των "ασήμαντων" ανθρώπων ή ακόμη παραβιάζεται η προστασία της νεότητας και των ανηλίκων. Αναδύεται δηλαδή, το ζήτημα των ορίων της ελευθερίας στην έκφραση. Και εδώ υπάρχουν δύο αντιμετωπίσεις του θέματος. Εφόσον πρόκειται για την πολιτική και τη δημόσια ζωή είναι αναγκαία η πλήρης ελευθερία έκφρασης γιατί επηρεάζει άμεσα και το κοινό. Στις προαναφερθείσες όμως περιπτώσεις τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα και θεωρώ ότι εδώ πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί προς σεβασμό των προσωπικών δεδομένων. Επομένως, υπάρχει ελευθερία του λόγου στο βαθμό που δεν θίγεται ο άλλος.
Η ελευθέρια του λόγου είναι ένα θέμα που διχάζει γιατί από την μία πρέπει να υπάρχει πλήρης ελευθερία έκφρασης με την έννοια ότι σεβόμαστε τη διαφορετικότητα των απόψεων και την κριτική και κατ’ επέκταση τον ίδιο τον άνθρωπο, από την άλλη όμως η γλώσσα κόκαλα δεν έχει, αλλά κόκαλα τσακίζει που σημαίνει ότι μπορεί ευκολά να θίξει ανθρώπους και καταστάσεις που ίσως και να μην την αφορούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου